Hai unha década daquela data que non queremos acordar, cando nos ceos de media Galicia se fixo no día a noite por unha nube fabril. Foi o día cando as augas do Ulla e de Arousa quedaron emborralladas. O malfadado accidente da fábrica de celulosa vomitou a calamidade sobre o río e a ría. Desde entón, as augas, que un día foron pulo de vida e prosperidade, gástanse nunha loita impenitente contra a devastación e o abandono.
As comunidades ribeirás, veciños que durante xeracións atoparon no río e na ría o seu sustento e fogar, enfrontan o presente dun desolador panorama que, disque, nunca ía a suceder. Pero esta realidade crúa xa se escribía en sombras un lustro atrás do accidente. Nese momento, a factoría comezou a verter os seus residuos ao río a diario, acumulando os tóxicos discretamente augas abaixo e envelenando silenciosamente a vida no Ulla e na Arousa. A pesar doutros desastres ambientais precedentes, ninguén agardaba tal afundimento, polo menos non con esta magnitude.
O Ulla, bulideiro de vida e fonte de riqueza, é agora un eco amargo do que foi. As augas, que un día rebentaban de vida, están contaminadas. As troitas e os salmóns, as anguías e as lampreas, as ras, os lagartos e os tritóns, desapareceron, e as toupas da auga, as lontras e outros poboadores das ribeiras deixan baleiro tras baleiro. Aquela paisaxe exuberante e chea de cores quedou enfraquecida, é terra queimada de tristura e abandono, non alimenta. Ao vir o maio apenas uns poucos paxaros pían. As xentes que durante séculos viviron do río e da agricultura das veigas, sofren o azoute do desemprego e a penuria, sen poder atopar esperanza no horizonte.
Mais non é só o Ulla quen sofre. A ría de Arousa, xoia da natureza e corazón dunha economía vital para a nosa terra, está a piques de sucumbir. As ameixas, berberechos e navallas, que unha vez abondaron nas súas praias, hoxe veñen de fóra. As bateas de mexillóns e ostras son unha dorida lembranza doutro tempo mellor. Xa non desova, cría e pasta a sardiña, nin acode o arroaz. Este xa non é mar para pescadores. As praias, antes ateigadas de xente e de vida, están baleiras, alodadas polo lixo e o desalento. Aqueles comedores que un día serviron os mellores pratos de peixe e marisco e agora pechados, perderon a ilusión de ter clientes que os visiten. A esperanza é ver resistir os poucos negocios aínda abertos.
Pobos e vilas ribeirás, onte motor económico e cultural destas terras, vense ás portas do seu ocaso. Familias que durante xeracións viviron do mar e da terra están a pouco do desamparo, sen saber como seguir adiante sen coller as maletas e marchar lonxe das súas raíces. Sen materias primas para alimentar as fábricas, nin estas nin os talleres se sosteñen. As cisternas provén racións de auga potable polos pobos das ribeiras. A situación ten pouco consolo. É unha traxedia que puxa queda por borrar do mapa unha parte fundamental da nosa historia e identidade. Será este o fin dun país que foi enganado, ou do que se deixou enganar?
Cando as augas enfermaron, a xente enfermou. Non podemos seguir ignorando a ameaza que aínda late forte. É hora de actuar, de esixir responsabilidades aos causantes e de tomar medidas urxentes para salvar o Ulla e a ría de Arousa do abandono e a creba. A súa supervivencia depende de nós, e nós dependemos das súas augas. Non permitamos que o descoido e a indiferenza acaben con eles. É tempo de unirse e de traballar para salvar as augas que nos sustentan.
Atención! Ningún ser vivo sufriu danos debido á súa mención nesta nova ficticia, e tomáronse precaucións adicionais para preservar as augas e a paisaxe, asegurando que o seu esplendor perdure para as xeracións vindeiras. Estás a ler unha inocua nova dun mañá. Mais a fábrica que se di inocua, non é.
