“Atomé”. José Castro López

02 Outubro 2023

Rescato de una estantería el libro “Atomé. O debuxante e humorista de Santa Comba” en edición documentada y cuidada de Clodio González, promovida por la Asociación Cultural Comarca do Xallas, que representa un reencontró con la Galicia de la segunda mitad del siglo pasado.
Atomé, el Dr. Antonio Tomé Taboada, abrió consulta en su villa natal de Santa Comba en 1945 y como médico recibió en su despacho a hombres y mujeres curtidos por el duro trabajo del campo en aquella Galicia de la cartilla de racionamiento que repartía la miseria para ir tirando con enormes privaciones.
Murió el 18 de diciembre de 1974 -tenía 60 años- cuando seleccionaba viñetas y dibujos sobre el campo y su gente, su temas favoritos, para una exposición que no llegó a realizarse a causa de su enfermedad. Pero, en palabras de Clodio González, ese día murió Antonio Tomé Taboada porque “Atomé” “segue existindo nas obras que fixo, como parte sua que son, non desaparecendo mentras haxa alguén que ó velas, ceibe un sorriso”.
El contacto diario en su consulta con la gente y sus problemas avivó su vocación de dibujante, caricaturista y su faceta de viñetista que, con una escena sacada de la vida diaria y una leyenda, provocaba una sonrisa y daba a conocer problemas que la censura del régimen impedía contar de forma más explícita.
Sirva esta introducción para recordar a la figura de este médico y humanista, injustamente olvidado, de cuyas “Paroladas” publicadas en El Ideal Gallego -parte de ellas recogidas en este libro- disfrutamos largos años. En justo recuerdo rescato para este comentario dos viñetas que cincuenta años después aún estarían hoy de actualidad.
La primera, ejemplo de deliciosa ironía, la publicó el Ideal el día anterior a su muerte. En la escena está un matrimonio ya entrado en años mirándose cariñosamente y ella dice a su marido: “O Goberno aprobou unha ley de que o home e maila muller seian iguales”. El le contesta “Poi alédome ben que o sepas, muller ¡A ver si agora no es tan mandona!”.
La segunda es de los primero sesenta cuando el Concilio Vaticano II acometía el aggiornamento de la Iglesia con reformas litúrgicas y doctrinales. Atomé dibujó a un grupo de mujeres saliendo de la Iglesia y una de ellas decía a sus compañeras de rezos “Ay, miñas filliñas, é tal a carestía da vida que agora solo se pode ganar unha indulgencia”.
Igual que hoy. Es tal la subida de los precios que quienes van a diario a la compra constatan que la misma “cesta” de productos cuesta hoy mucho más que hace un año y los expertos presagian tiempos peores porque la inflación no está controlada.
En fin, si tienen ocasión adquieran este libro. Se divertirán con las viñetas de Atomé, ejemplo de fina ironía, de retranca y filosofía galaicas.

Outros artigos

“Nun dezasete de maio…” – Manuel Domínguez

No dia 17 de maio de 2019 veu a este mundo, não sei se era menino ou menina, uma vida muito especial, uma vida que nos incentiva a viver, a lembrar, uma vida que mantém a esperança de um projeto vivo. Já são 5 anos, no mundo da informação, dia a dia, onde a notícia é...

+

“Que non veña un inverno duro!”. Antón Luaces

Van aló máis de quince anos desque a Xunta, a través da consellería do Mar (antes, de Pesca) contempla o pasar do tempo mentras os mariscadores sachan, sementan e fan cálculos sobre as perdas económicas que supoñen os vertidos dos encoros e a carencia dunha política...

+

“A Sanidade non se vende, a sanidade deféndese”. Antón Luaces

Pública e responsable. Así debe ser a Sanidade en España. Para esto, o Goberno derogará a lei aprobada por José María Aznar (a Lei 15/1997) que permitía o que, hoxe en día, está a acontecer: a privatización dun servizo público e universal que tanto custou e custa á...

+

Publicidade

Revista en papel

Opinión

¿El mundo se ha vuelto idiota?. José Antonio Constenla

¿El mundo se ha vuelto idiota?. José Antonio Constenla

Antes de que la palabra idiota fuera un insulto y la RAE en su diccionario ladefiniera como tonto, corto de entendimiento o falto de instrucción, los antiguosgriegos la usaban para referirse a los que no se ocupaban de los asuntospúblicos y se dedicaban en exclusiva a...

“El IES Díaz Castro de Guitiriz”. Joisé Castro López

“El IES Díaz Castro de Guitiriz”. Joisé Castro López

James Botkin, coautor de “Aprender, horizonte sin límites” (Informe al Club de Roma,1979) contrapone el "aprendizaje de mantenimiento" que enseña a los escolares aenfrentarse a situaciones conocidas, al "aprendizaje innovador", que transmiteconocimientos y...