Falar galego con naturalidade pódese facer de moitos xeitos, pero se cadra poucos métodos hai tan eficaces como mergullarnos durante uns cantos días no uso da nosa lingua e estendelo, ademais, a todos os ámbitos da nosa vida cotiá, mesmo ao tecnolóxico-dixital. Esta é a base da iniciativa 21 Días co Galego e +, que ten a súa orixe nunha iniciativa do mesmo nome ideada e posta en práctica pola profesora Pilar Ponte (IES da Pobra do Caramiñal) co fin de avanzar na normalización do galego no seu centro educativo. O proxecto medrou, deu o chimpo a outros recantos de Galicia,fíxose cun blog de seu e, durante o proceso, xerou dúas edicións e mesmo obtivo importantes recoñecementos ao seu pulo orixinal, como o recibido os días pasados da man da Deputación da Coruña e, previamente, pola Xunta (Premio da Cultura Galega 2019 na modalidade de Lingua da Consellería de Cultura e Turismo). Este 3 de febreiro esta innovadora experiencia de normalización pechou un novo e histórico capítulo da súa historia: culminou en Cambre a súa segunda edición.
No peche oficial desta nova convocatoria no IES Afonso X O Sabio de Cambre (A Coruña) participaron o secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, e o director xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa, Manuel Corredoira. Segundo lembraron, a segunda edición abrangueu e mobilizou 10 centros educativos, máis de 300 docentes, 60 membros do persoal de administración e servizos e case 4.000 estudantes de 12 a 18 anos e as súas familias.
Valentín García sinalou que “con esta segunda edición o programa consolidouse como un referente en dinamización lingüística e en innovación educativa, o que fai que cada vez máis centros se interesen en participar ou en desenvolver iniciativas semellantes a esta; unhas iniciativas que favorecen o coñecemento e, sobre todo, o uso da lingua galega entre as novas xeracións”. O secretario xeral de Política Lingüística salientou o “inxente esforzo do alumnado, do profesorado, dos equipos de dinamización da lingua galega, da coordinadora da actividade e, en definitiva, de toda a xente que participou nunha proposta que me consta que é tan esixente como satisfactoria”.
Xunto con Valentín García e Manuel Corredoira interviñeron no acto Pilar Ponte, coordinadora do programa 21 días co galego e +, e Félix Rodríguez Sanjurjo, director do IES Afonso X O Sabio de Cambre. Tras as súas palabras, tivo lugar a actuación do coro do centro educativo e, a continuación, un concerto da cantante Uxía.
Lingua oral e redes sociais
Segundo informaron Valentín García e Manuel Corredoira, un total de 3.877 adolescentes comprometéronse co programa a “falar soamente en galego as 24 horas do día durante as 21 xornadas que durou a actividade”; é dicir, un total de 504 horas ininterrompidas desde o 13 de xaneiro ao 2 de febreiro de 2020, dentro e fóra do centro de ensino. A súa experiencia e os retos que foron superando reflectíronse en diferentes vídeos que difundiron no seu blog e nas redes sociais, onde gozaron, en palabras de García e Corredoira, “de amplo seguimento”, especialmente en Facebook, cun alcance de 14.400 persoas e máis de dez milleiros de interaccións.
O comezo de todo
Como dixemos, a experiencia 21 Días co galego e + é un programa promovido pola Xunta que ten a súa orixe en 21 Días co galego, unha experiencia que, baseada na fórmula dos “21 días” (o tempo que se considera preciso para a adquisición dun hábito), desenvolveuse hai uns anos no IES da Pobra do Caramiñal, da man da profesora Pilar Ponte e que, desde o curso pasado 2018-2019, o Goberno galego asumiu como propio facéndoo extensivo a outros catro centros, un por provincia.
En 2020, o programa continuou a súa expansión no marco do Plan de dinamización da lingua galega na mocidade coa participación de 10 centros e 3.877 alumnos e alumnas dos 12 aos 18 anos da ESO, de Bacharelato e de FP pertencentes a algún destas dez unidades docentes: IES As Lagoas (Ourense), IES Afonso X O Sabio (Cambre), IES Antón Alonso Ríos (Tomiño), IES Ánxel Fole (Lugo), IES Arcebispo Xelmírez I (Santiago de Compostela), IES Eduardo Blanco Amor (Ourense), CPR Plurilingüe Fogar de Santa Margarida (A Coruña), IES Illa de Ons (Bueu), IES de Poio e IES de Vilalonga (Sanxenxo).
O galardón a Pilar Ponte Patiño
Na categoría de Lingua, Pilar Ponte Patiño, profesora do IES da Pobra do Caramiñal de Lingua e Literatura Galegas, recibiu en 2019 o Premio da Cultura Galega. No ano 2012, a profesora creou no centro docente onde imparte clases o proxecto 21 Días co galego, co que anima as mozas e mozos do instituto a se expresar na nosa lingua durante tres semanas, todo o día e con todo o mundo, actuando así a prol do idioma nun tramo de idade vital para o futuro da lingua e no que o proceso de substitución lingüística polo castelán se acelerou de maneira notábel nos últimos anos.
Pilar Ponte creou a iniciativa co obxectivo de que o alumnado da Pobra do Caramiñal acadase “unha maior competencia na lingua do país e unha mellor conciencia lingüística a través de actividades variadas, sempre concibidas para levar o idioma sobre todo a aqueles eidos onde nunca estivera na vida dunha parte importante dos e das adolescentes”. Desde 2014 é un proxecto de centro que implica a todo o alumnado de ESO e Bacharelato. No ano 2015 recibiu o Premio á innovación educativa en normalización lingüística.
