A Xunta de Galicia recoñece a inexistencia dun fondo natural de metais, que a empresa alegou durante anos en base a informes do ex-profesor Felipe Macías.
O organismo Augas de Galicia, vinculado á Consellería de Infraestruturas da Xunta, sancionou á empresa Tugsten San Finx S.L. cunha multa de 180.000 euros por unha “infracción grave” relacionada coa contaminación. Esta medida, que marca o final do proceso administrativo, pode ser impugnada mediante un recurso contencioso-administrativo.
A sanción prodúcese logo de que Augas de Galicia tamén recoñecese a necesidade de revocar a autorización de verteduras outorgada á empresa fai exactamente un ano, en febreiro de 2023, e que levou a unha intensificación das protestas e das accións xudiciais. De feito, a autorización de verteduras que agora se revocará está recorrida nos xulgados do contencioso e existe en paralelo unha demanda penal por posibles delitos de prevaricación, falsidade e malversación asociados ao seu outorgamento.
A resolución confirma que a empresa realizou unha vertedura de augas residuais no regacho Rabaceiras en dous puntos non autorizados, excedendo os límites establecidos para os parámetros de Cobre, Cadmio e Zinc. Ademais, atopouse falta de cumprimento na implementación oportuna das instalacións de tratamento e evacuación de augas residuais na balsa de decantación final. Tamén se sinalou o incumprimento de dúas cláusulas (a quinta e a novena) da autorización outorgada por Augas de Galicia o 1 de febreiro de 2023 para as instalacións industriais da empresa nas Minas de San Finx, no municipio de Lousame.
As organizacións sociais e marítimas agrupadas na plataforma contra as verteduras da mina de San Finx acolleron con satisfacción a declaración de responsabilidade da empresa mineira por parte de Augas de Galicia, aínda que lamentan que esta acción chegue con atraso, dado que as denuncias remóntanse a 2016.
Así mesmo, expresan o seu pesar pola falta de imposición de medidas cautelares, como o peche das galerías de drenaxe e a selaxe das operacións en superficie para reducir a entrada de auga, medidas que continuarán demandando.
Esta sanción prodúcese tras o recoñecemento por parte de Augas de Galicia da necesidade de revogar a autorización de vertedura concedida á empresa hai un ano, en febreiro de 2023, o que provocou unha intensificación das protestas e accións legais por parte dos colectivos.
A autorización de vertedura que agora será revogada está actualmente impugnada nos tribunais administrativos, e tamén hai unha demanda penal en curso por presuntos delitos de prevaricación, falsidade e malversación asociados á súa concesión.
Os grupos integrados na plataforma tamén advertiron sobre a aparente desaparición da empresa, cuxa propiedade real descoñécese desde o verán pasado, xa que non presentou obxeccións ante a proposta de sanción enviada por Augas de Galicia en decembro de 2023.
Os representantes da empresa tamén evitaron comparecer ante os tribunais de Noia nas últimas semanas, segundo afirman estes grupos, onde están citados para declarar como investigados por presuntos delitos contra o medio ambiente e os recursos naturais.
Debido a estes acontecementos e ante o risco de fuga, os colectivos esixen á Xunta que impoña de inmediato as fianzas necesarias e aplique o canon de control de verteduras para garantir que se tomen as medidas necesarias para deter a vertedura e restaurar a zona afectada polos refugallos minerais abandonados.
No marco deste proceso sancionador, participaron a Asociación Ambiental e Cultural Tralapena, a Plataforma pola defensa do mar dá comarca de Muros e Noia, a Federación Ecoloxista Galega -Asemblea de Grupos Ecoloxistas e Naturalistas dá Galiza, a Asociación Verdegaia e a Federación Galega de Ecoloxistas en Acción.
