Telos á vista non é o mesmo que partillar con eles nunha mesa pan e patacas fritidas. Tampouco é o mesmo contemplar cómo a lúa se agocha por tras do bosque que ollar as paredes da vella casona de Landoi que, con seus alboios en ambas as fachadas, acubillaban cada día, cada noite, varias familias de pardais que regresaban entre lusco e fusco co papo cheo ao seu niño nesa casa con máis de tres séculos de vida do lugar de Río de Cruz por cuxo camiño real “cantaban” carros e carrolas cheos ata as tañeiras de patacas recén colleitadas ou coa pesada carga de esterco ou de toxo para quecer o forno da casa e manter po lume roxo, masrfelo e azul da lareira e a trepia. Nun e outro caso, o pardal (ese paxaro amable que vai perdendo o medo ao home) foi un protagonista de primeira man sen el caer na conta dese protagonismo: o único que lle interesaba era encher o papo, ir aos poucos facendo ou refacendo o niño e achegarse a aquel que vían todos os días do ano -agás as vacacións- sentado á mesa dunha cafetaría-restaurante de portas e paredes acristaladas que, nos días de calor, permanecían abertas para ledicia dos que estabamos no interior e como “chek point” para os gorrións que entraban, saían e camiñaban con eses brincos curtos e poderosos, rebuldeiros, á caza dunhas farangullas de pan que caían ou os comensais botabamos ao chan para que eles, os pardais, tamén participaran do xantar.Mais, amigo lector ou lector amigo: os pardais, os gorrións de toda a vida están a desaparecer das terrazas, das rúas, das vellas paredes dos edificios seculares da aldea.. Xa non hai que asustalos para que marchen cando cansan ou molestan a un persoal non sempre disposto a partillar.
Os pardais, os sempre humildes gorrións, están a desaparecer da nosa cotidianidade. Din que xa perdemos a metade da súa poboación. Ao parecer, debido a que os espazos dos que dependen as aves comúns están a ser arrasados polo ser humano. A natureza foi erradicada das nosas terras de cultivo, do mar e tamén das cidades (afirman os membros de SEO/BirdLife). E realmente debe ser así porque é certo que xa non se ven aquelas enormes mandas de pardais que nun momento determinado aterraban nas leiras recén aradas ou gradadas, cavadas ou sachadas, que deixaban á vista caramechas, lesmas, miñocas despistadas, sapos de terra que lles proporcionaban un inmenso banquete ao que tamén acodían pegas, merlos, corvos e ata galiñas se a leira traballada quedaba perto da casa.
Pois eses pardais están a desaparecer. E a súa desapariciòn disque pode ter graves implicacións para a saúde dos nosos ecosistemas, dos que dependemos o resto da humanidade. É unha ameaza real do que pode ser a extinción desas pelotiñas con prumas multicores e patas saltarinas, peteiros curtos e poderosos, que non andan: brincan….Son, os pardais, herdeiros dos tempos de malla na eira, ou do aventar o centeo, tamén do esfollar o millo nas aldeas. Nas cidades van na percura das farangullas de pan que os cativos espallan na merenda polos parques e xardíns municipais. E todo isto estamos a perder, xunto con esa outra perda que significa non contar de aquí en diante coa impagable axuda dos gorrións por manter, cando non mellorar, o noso planeta.
Ben séi que aínda se pode facer algo por mudar as cousas desta terrible situación. E compre facelo xa por nós e por eles, eses paxariños branquigrisesmarróns que, como Andrés Púa na estrada Ribeira-Palmeira, non andan: corren, brincan, nunha demostración de poderío físico máis que apreciable. Fagámolo, logo. Deixemos sitio aos pardais.