Hoxe gustaríame falar (escribir) sobre o diálogo. A orixe do termo é a palabra latina de orixe grega, “ dialogus”, que supón exercer o razoamento, a argumentación ou o discurso, entre outros múltiples significados. A primeira vista, todos estariamos a favor do diálogo, ten boa prensa. Pero que quere dicir dialogar? En que pensamos cando falamos do diálogo? Pódese dialogar cos que non cren no diálogo? É posible establecer un diálogo a partir de posicións radicalmente opostas?
Dialogar supón ir ao encontro do outro. Non é unha concesión, nin unha peaxe pesada, nin símbolo de debilidade, máis ben é sinal de fortaleza, de músculo.
En definitiva, estar abertos ao diálogo fainos crecer máis intelixentes e sensibles respecto a os demais.
Agustín Squella sinala que dialogar é como “armar un crebacabezas entre varios xogadores”. Poderíase mesmo dicir que é como xogar ao xadrez, porque uno non sabe cal vai ser a xogada do compañeiro. Co diálogo sucede o
mesmo: téñome que sorprender co que o outro me conta.
En “A Montaña Máxica” de Thomas Mann, cando un dos personaxes dille ao protagonista, Hans Castorp, que falar é unha necesidade humana, leste contéstalle que mesmo se podería dicir que é un dereito, pero que, na súa opinión “hai dereitos que é mellor non usar”.
Por iso, antes de pensar en dialogar, hai que ter claro que este non é unha sorte de bebedizo curalotodo, que unha vez inxerido, liquida todos os desaguisados. Así, en situacións de inxustiza, o diálogo, a apócema, devén inútil, porque a miúdo quen ten o poder non se esforza en escoitar ao que está desproveído do mesmo e porque non se pode xogar con cousas fráxiles polo que teñen de custosas e polo que supuxo conseguilas.
Se como se dixo, falar e dialogar é positivo, ás veces non está ausente de riscos e debe someterse a reflexión, en especial se se pretende facelo con expertos en devaluar as crenzas alleas, frivolizar coas conviccións morais e negociar cos teus principios, salvagardando os seus, que nunca son obxecto de debate.
Por todo iso, cabe preguntarse se se pode dialogar, sen defender abertamente e con firmeza as propias crenzas, cos inimigos do pensamento libre e o humanismo máis nobre e digno. Aqueles que legalizaron en España a eutanasia, que pretende ampliar o aborto, elaborar listas de médicos obxectores para coaccionarlos e castigar con penas de cárcere aos defensores da vida que protesten en público.
Pódese falar e dialogar con todos, pero o pastor debe saber que por moito que se desexe o contrario, se o lobo quere falar, talvez o que pretende é entreterlle para que se confíe e poder atacar ao rabaño, ou que este deixe de confiar en que o seu pastor sempre estará aí con el para defendelo. En calquera caso o único que gaña é o lobo.
