“Aquilo do feismo”. Jacobo Otero Moraña

Ese fenómeno chamado “ Feismo” que algúns consideran típico da nosa Galicia, non é algo propio da evolución descontrolada dos nosos núcleos urbanos, aínda que todo sexa devandito, algo hai (como coas meigas). Para ilustralo basta ver como foi cambiando Ribeira a través do últimas cinco
décadas. Nunca tivemos un plan urbanístico definido, xa sexa por deixamento, cabezonería dos veciños, peculiaridades xeográficas ou un compendio de todas esas variables e algunha máis. Certo que carecemos dun casco antigo como tal,de maneira que os cambios máis significativos do pobo viñeron marcados sempre por obras polémicas. Empecemos pola derriba do vello edificio consistorial, de marcado estilo portugués, que foi substituílo por unha mole de formigón que algúns visitantes ocasionais confundían con cuartel ou polideportivo segundo suxeríalle a imaxinación. Certo que o anterior podía necesitar unha reforma exhaustiva. Mesmo imos dar por boa a teoría de que as vigas de madeira estaban apolilladas e o día menos pensado a fachada viría abaixo sen aviso previo/previo aviso. A pregunta é Seica non se podía chamar a un equipo de restauradores? E aínda no caso de que a construción estivese sentenciada, alguén se explica que se deseñase algo tan horrendo como o que se levantou para albergar á nosa primeira autoridade e resto de representantes locais? Os que temos unha idade albiscamos aquela praza sen baldosas, na que corrías a pé libre ou en bicicleta aínda á conta de chegar a casa cos xeonllos descarnados tras unha daquelas habituais caídas infantís, sendo o vello concello testemuña muda.
Recordos cada vez máis diluídos polo inexorable paso do tempo,pero que hoxe se valoran de maneira especial. Por máis que nos últimos anos deuse un lavado de fronte ao consistorio, é imposible sacarse da cabeza a imaxe de mamotreto gris que hai baixo a pintura.

O outro elemento distintivo que marcou a “nova Ribeira” foi o edificio da Caixa de Aforros/Caixa Galicia/ Abanca. Outra mole que albergou no seu día a unha chea de familias e que coas súas dez alturas ofrecía unhas vistas espectaculares á Ría. Tamén coñeceu distintas tonalidades na superficie visible (do que pase portas para dentro non opino), pero se preguntas á xente, son máis os que se refiren a el como “espantallo” que como “edificio” Permitan que de cabida aos xogos de palabras, que sumados ao noso peculiar seseo, dan moito xogo neste tipo de cousas. E xa para pechar o tema, quédanos a famosa praza da igrexa, que durante moitos anos foi un aparcamento inclinado onde de forma anárquica estacionaba case calquera que tivese coche ou moto, sen importarlle moito aquelas laxas de pedra que constituían o firme e que case parecían propias dun lugar de culto megalítico.
Cando se propuxo a súa reforma, aquilo deu pé a balbordos sen par. Mesmo a actos de sabotaxe por parte de veciños que rompían as laxas amparados pola noite provocando a desesperación e a ira(non sen razón) do rexedor municipal. O caso é que ao final a obra saíu adiante ,e hoxe, non queda ninguén que cuestione a súa idoneidade ou que se acorde de onde foron a parar as pedras.
Cambios. Progreso. Evolución. Unhas palabras que comportan un remanente intelectual que ten moito que ver coa forma de convivencia. Hoxe, que se nos supón a todos un maior nivel formativo, debería ser máis fácil chegar a consensos á hora de mellorar as infraestruturas. De respectar o clásico cando sexa mester (négome a utilizar ese termo pedante do “ vintage”) e facelo convivir co moderno sen que ambos se maten. Pero está visto que non sempre a mocidade leva aparellada amplitude de miras. Quedoume claro escoitando o outro día á ministra de Igualdade cando se queixaba de que nas series as actrices son demasiado guapas. Pois imos ver. Na vida uno non pode elixir como é ou a quen se atopa, pero o cinema sempre foi unha factoría de soños. Non por casualidade recibe o cualificativo de Sétima Arte. Só faltaba que agora nos fósemos a dar de bruzos cunha nova onda de puritanismo, coma se non fose suficiente o de épocas pasadas. Xa chegou cun Buñuel que filmaba en Francia o que aquí parecía escandaloso. Ou que por disposición ministerial, nos novos castings impóñase o modelo “Carmen de Mairena”. A ver se vai resultar que os que tiraron o vello concello ou puxeron o mastodonte macrohabitado a proxectar a súa sombra sobre o peirao eran uns adiantados ao seu tempo.