O Arquivo da EmigraciĆ³n Galega, portal do CCG que pon o foco na diĆ”spora, publicou nunha nova entrega do programa Memoria documental das sociedades da emigraciĆ³n galega os fondos documentais de tres entidades postas en marcha en Arxentina pola veciƱanza da parroquia de Lestrobe, en Dodro. Nos fondos inclĆŗense os libros de actas, o rexistro dos asociados e asociadas ou a correspondencia enviada e recibida.
Dende o punto de vista temĆ”tico, reflĆctese a loita do colectivo dodrense na diĆ”spora contra o caciquismo e o seu compromiso co desenvolvemento dos seus lugares de orixe. A Sociedad Cultural Hijos de las Tres Parroquias de Dodro, a Sociedad Hijos de Lestrove e a UniĆ³n Residentes de Dodro foron tres das asociaciĆ³ns creadas para tal fin.
TomĆ”s Viturro, RamĆ³n Torrado, Perfecto Blanco, Manuel Reboiras ou Manuel Viturro foron algĆŗns dos nomes propios que, en maio de 1913, implicĆ”ronse na fundaciĆ³n da Sociedad Cultural Hijos de las Tres Parroquias de Dodro. Creada en Bos Aires con fins agraristas e mutualistas, a asociaciĆ³n axudou ao funcionamento da Sociedade Agraria de San JuliĆ”n de LaĆƱo, ao tempo que apoiou a loita do sindicato agrario da parroquia contra o caciquismo local. A instruciĆ³n formaba parte, asĆ mesmo, dos obxectivos fundacionais da asociaciĆ³n, que promoveu a construciĆ³n en TallĆ³s dun edificio que funcionarĆa como sede da sociedade de agricultores e como escola para os nenos e nenas da parroquia. Ademais de asumir o seu financiamento, a entidade enviaba diƱeiro periodicamente para contribuĆr ao mantemento das sĆŗas instalaciĆ³ns e a pagar o soldo do mestre. A acta de constituciĆ³n da asociaciĆ³n (1913), o libro de rexistro de socios (1914) ou a listaxe dos seus membros na data de 1937 son algĆŗns dos documentos que se difunden na nova entrega de Memoria documental das sociedades da emigraciĆ³n galega. TamĆ©n se incorporan o emblema da sociedade, o seu regulamento (1936), os libros de actas da SecciĆ³n de Propaganda e Festas (1936-1939) e algunha da correspondencia enviada e recibida.
O Consello da Cultura Galega (CCG) informou no texto que acompaƱa a esta publicaciĆ³n que āhoubo un pequeno nĆŗmero de emigrantes de Lestrobe que, no canto de unirse Ć” Sociedad Cultural Hijos de las Tres Parroquias de Dodro, optaron por fundar unha propia coa que axudar dun modo mĆ”is concreto aos habitantes da sĆŗa parroquia natal.ā Foi asĆ como naceu en Bos Aires no ano 1913 a Sociedad Hijos de Lestrove, que, no mesmo ano da sĆŗa fundaciĆ³n enviou fondos para que se puidese proseguir coa construciĆ³n dunha praza pĆŗblica no lugar de Lestrobe. A sociedade destacou tamĆ©n por apoiar a FederaciĆ³n Agraria del Distrito de PadrĆ³n en Bos Aires na sĆŗa loita contra o caciquismo e a prol do desenvolvemento agrario da comarca. O manuscrito coa lista de socios e socias que formaban parte da entidade na data do 19 de xuƱo de 1943, asinado polo seu secretario social, RamĆ³n Mourelle, forma parte dos fondos que o AEG acaba de poƱer na Rede.
Xunto con estes materiais, publĆcanse tamĆ©n algĆŗns documentos pertencentes Ć” entidade UniĆ³n Residentes de Dodro, que se creou tras a disoluciĆ³n en 1940 da Sociedad Cultural Hijos de las Tres Parroquias de Dodro. AsĆ, uns meses despois de que esta asociaciĆ³n cesase a sĆŗa actividade, a colectividade natural do concello de Dodro emigrada na capital da Arxentina decidiu reorganizarse para crear unha nova sociedade que se rexerĆa por fins mutualistas e recreativos. Os libros de actas das reuniĆ³ns das xuntas directivas (1946-1952 e 1967-1989), o libro de rexistro dos membros da entidade (1940-1981), os informes de actividades presentados nas asembleas xerais de socios e socias dos anos 1941 e 1942 ou a correspondencia enviada e recibida constitĆŗen os fondos documentais que o AEG divulga sobre esta asociaciĆ³n microterritorial, que aĆnda se mantĆ©n en funcionamento na actualidade.