A ESTAMPA: “Reinaldo, mariñeiro para todo que gabeaba as laranxeiras” – Antón Luaces

21 Xaneiro 2025

Así como tiña o convencemento de que si había limoeiros e, polo tanto, limóns de pel grosa e recendo intenso en Galicia, ata que o comprobei cos meus ollos nunca souben que Galicia -as Rías Baixas, nomeadamente- era -é- terra de laranxas, tamén estas de pel grosa e máis acedas que as procedentes do Mediterráneo. Ribeira, sen irmos máis lonxe, tiña no seu territorio municipal bo número de exemplares de laranxeiras pertencentes a veciños que xa as herdaran de seus pais e talvez avós.

De robusto tronco, conformaban case todos eles amplas copas duns dez ou doce metros de diámetro, de cuxas pólas penduraban douradas laranxas que desprendían un moi agradable cheiro que os paxaros, nos seus constantes “asaltos” aos laranxeiros, espallaban pola horta na que as laranxas compartían escenario cos limóns, as castañas e as mazás ao longo dos anos.

Reinaldo, unha especie de criado para todo en casa de familia de armadores de pesca, era o encargado das colleitas de froita. Gabeaba polos troncos ata as pezas que pretendía acadar coma un verdadeiro simio. E unha vez na póla desexada, comezaba a baixar no interior dunha bulsa de rede aqueles exemplares de laranxa que semellaban estar máis dispostos para seren comestos.

A “operación” repetíase en cada tempada e con cada especie de froito. 

Era todo un espectáculo ver a Reinaldo agabeando -subir e baixar limpamente e sen axuda algunha- os troncos de laranxeiro, maciñeira, castiñeiro, etc. sen que ninguén dirixira o que tiña que facer. Sabíao por experiencia malia non ter máis aló de doce ou trece anos. Mentres agabeaba, asubiaba. E sentado dacabalo das pólas para traballar máis seguro, seguía asubiando. Só paraba de facelo cando tiña que atender o requirimento do patrón ou a dona deste, moitas veces para extraer auga do pozo de máis de dez metros de fondo mediante un balde pendurado a unha cadea que semellaba non ter fin.  E cando daba rematada esta faena comezaba a dos recados de atención aos tres barcos e o almacén no que se encascaban os aparellos, que desprendían cheiro a cocoa.

Xa polas primeiras horas da tarde comezaba o labor a bordo dos barcos da casa armadora, case sempre fondeados preto da rampla da fábrica de conservas Cerqueira. Reinaldo era dos primeiros en chegar (e o derradeiro en deixar o barco). Cando pescaban, cobraba en pesetas a súa “parte” e, nunha bulsa de tea de vichy a cadros azuis e brancos, levaba para a casa de seus pais a “chona” con peixe que serviría para cear (se viñan cedo do mar) ou para xantar ao seguinte día.

Así, agás no caso de mal tempo que o impedira, todo o ano. Criado e mariñeiro, mariñeiro e criado, ata que aos 19 anos, Reinaldo foi chamado pola Armada española para cumprir en Ferrol o servizo militar, no que reenganchou na Mariña coma cabo roxo e temonel sinaleiro do cruceiro “Canarias” porque, dixera un día, na Armada “podes facer gardas pero non se traballa”.

Outros artigos

“O forno de leña”. Luís Celeiro

Os daquela xeración que naceron antes dos anos sesenta do século pasado (moi lonxe e moicerca, ao mesmo tempo) lembran como se facía o pan de cada día nos fornos de leña. Decada día ou de cada mes. Lembran o pan prestado polo veciño e saben que se devolvía aococer,...

+

“La palabra” – Manuel Domínguez

Las palabras, las palabras pueden ser fuego que quema, agua que inunda, frio que congela o tibio como el primer amanecer. Al niño, le dices un cuento y se lo cree, le dices que el ratoncito Pérez vendrá al amanecer dejar unas golosinas en su primer diente caído, y lo...

+

“A vivenda” – José Luis Calo

A falta de acceso a unha vivenda digna, adecuada e accesible impide a loita contra a pobreza en Galicia. UCIN Galicia ve moi necesario accións e medidas políticas e institucionais, tanto a nivel nacional como autonómico e local que garantan o dereito a unha vivenda e...

+

Publicidade

Revista en papel

Opinión

“Sindicatos contra la oposición”. José Castro López

“Sindicatos contra la oposición”. José Castro López

UGT y CC.OO estaban hibernados y despertaron el domingo con la convocatoria demanifestaciones contra la oposición, sobre todo contra el Partido Popular por votar NOal decreto “ómnibus”, y las mantuvieron después de que esta formación anunciase el SIa la subida de las...

“Polas nubes” – Xulio Xiz

“Polas nubes” – Xulio Xiz

Hai algo menos dun século, España espertou ao turismo de calidade promovendo a construción de Paradores en edificios históricos, ao nivel preciso para recibir visitantes de alto nivel adquisitivo. E cando o turismo funcionou á perfección, con estas instalacións...