Chamábase Juan Luis González Muñiz, era de Ribeira e deixounos esta semana.
Para Juan (Juby), primeiro fun “Fernando”, logo fun “veciño” e ás veces (que non é igual) mesmo “visiño”. Isto ten unha explicación: durante toda a miña vida vivín nunha casa da rúa Romero Ortiz próxima á de Juan, simplemente próxima (a un tiro de pedra ghindada, polo menos, por un deportista olímpico), pero nos últimos veráns trasladámonos (a miña parella, as nosas dúas nenas e eu) a unha casa literalmente pegada á súa, na rúa Murillo de Ribeira, nese punto onde se dilúen o barrio do Cruceiro e o do Pombal, en Ribeira.
Entón, cando o tiro olímpico de pedra deixou de ser necesario para medir as distancias que nos separaban, pasei a ser “veciño”, deixou o meu nome oficial de lado pero isto non veu acompañado de distanciamento, máis ben o contrario. Dicíao coma se fora hora de despedirnos das absurdas rivalidades que cando eramos pequenos existían entre as rapazadas de distintos núcleos de casas. Entrábamos nun novo punto nas nosas vidas, e por fin podíamos falar de Star Wars (que tanto lle gustaba) e doutros asuntos con total tranquilidade.
Juan (Juby) descubriunos a sorte de ter a unha boa persoa vivindo porta con porta: un privilexio que non sempre se nos concede, pero polo que debemos dar grazas se algunha vez chegamos a ser bendicidos con esa fortuna: a fortuna de ter un bo fulano na porta do lado co que podes contar para o queiras, e ao que non dubidarías en axudar se o precisase.
Moito teño escoitado por eses mundos os problemas que trae consigo a convivencia entre persoas, ben nun mesmo bloque, ben cando dúas vivendas unifamiliares comparten paredes e muros (coma no noso caso na rúa Murillo). Problemas que poden degradar a vida das persoas, quitarlles o humor, estragarlles mesmo a paciencia e a economía. Ese non foi nunca o noso caso, máis ben ao revés: dende o principio axudounos en todo o que puido co traslado de mobles, enseres varios e obxectos persoais, e tentou minimizar cos recursos dos que dispuña (amabilidade, atención, humor, cariño, humanidade e un ollo clínico para descubrir despistes: ventás abertas cando non debían estalo, e luces acesas cando deberan estar apagadas) a nosa recalada na rúa Murillo, que non foi fácil, principalmente porque se trata, como toda Ribeira sabe, dun barrio castigado polo despoboamento e, a maiores, por terse convertido no lugar onde o resto dos cidadáns de Ribeira e arredores deciden que é lícito facer o que non farían nos seus barrios e núcleos. Estou falando da desgraza de vivir nunha zona de “movida”. Esa á condena de barrios históricos de Ribeira como O Cruceiro, O Pombal e Bandourrío, unha situación na que Juan, como se soe dicir, capeaba o temporal poñendo música de películas no seu aparello de música, neutralizando para el e para nós (coma se dun poder herdado dos Jedi se tratase) o lado escuro da forza que é o botellón urbano e a cháchara nocturna. Á mañá seguinte, de maneira invariábel, sempre nos preguntaba se pasáramos boa noite e se a súa música nos molestara. Non, Juan, diciámoslle, a túa música nunca molesta. E era bastante verdade.
Todo isto que experimentamos convivindo con Juby na rúa Murillo pode aplicarse a toda Ribeira, que pode estar agradecida (e de feito o está) por ter contado cun veciño tan exemplar como Juan Luis González Múñiz. Algún día chegará en que nos preguntemos porqué non haberá máis xente coma el e porqué os que son coma el teñen que marchar tan axiña, mentres outros que non fan máis que molestar teiman en vivir e perdurar sen necesidade. Botaremos moito de menos ás persoas ás que parece que axudas cando te piden axuda, e que realmente te están axudando a ti aínda que ti non teñas nin idea do que pasa, ata moito despois de que iso pase. Por exemplo agora, nestes días tristes.
E tamén teremos que cargar co peso de non poder despedirnos deles e delas, que marcharon rapidamente, sen avisar, e nos deixaron cunha man levantada a medias, case un adeus que non chega a selo, ou calquera outra cousa.
Querido Juan, botarémoste de menos. E agora si, logo de tantos anos de compartir a paixón polas sagas galácticas, podo dicirche o que igual desexaches algunha vez que alguén che dixera: “Que a forza sexa contigo”.
