O domingo, 6 de febreiro de 2022, O Barbanza publicaba este artigo que hoxe mantén -ao meu criterio- actualidade. Sigo a pensar o mesmo:
Desde ben nenos, a xente da miña xeración agachapabamos (escalabamos) as rochas da Pedra Pateira, de Fontán, do Touro, de Area de Secada e outras praias de Riveira, facendo apoios nas “piñas” da mexilla que se criaba nesas moles que eran para os mariñeiros referencias perfectas á hora de navegar. Falo de vai máis de 60 anos. E nunca ninguén me chamou a atención por usar a mexilla para coroar unha pedra (rocha) desde a que me guindar (“chupar”, diciamos) ao mar de cabeza (ou de cu). A mexilla, polo tanto, vai de seu nun espazo da miña vida que, sen embargo, non me permite entender que aínda agora a loita de intereses entre percebeiros e bateeiros chegue a uns estremos que nada bo agoiran para ese futuro que, necesariamente, han compartir si ou si.
O conflito da mexilla chegou a onde nunca pensei que puidera chegar: Rosa Quintana e Ethel Vázquez, conselleiras do Mar e de Infraestruturas, respectivamente, foron acurraladas e acosadas no Intecmar de Vilaxoán o pasado venres. “Especialmente doloroso para min pola imaxe lamentable e errada que certas persoas se encargaron de proxectar”, dixo Quintana após un respiro tras o mal momento vivido.
Bateeiros e mexilloeiros que sempre viviron a expensas dunha mexilla que ninguén lles disputaba protagonizan desacordos que conducen a formulacións nunca ata o de agora vividas nas rías galegas. Ata que o sector percebeiro alzou a súa voz contra dunha explotación da mexilla polos bateeiros que a eles lles prexudica directamente porque os mexilloeiros aproveitan a mexilla para a cría e engorde do mexillón nas cordas das súas bateas sen ter en conta que a extracción da mexilla significa danos sen conto para o percebe, especie que necesita de catro ou cinco meses de crianza para chegar á súa etapa adulta e, xa que logo, de cría no medio da mexilla. O que significa que a rasqueta que extrae a mexilla leva consigo a cría do percebe.
O venres pasado Vilaxoán foi testemuña dese mal paso que os bateeiros deron para facer valer as súas reclamacións “acurralando e acosando” a Rosa Quintana (que ía acompañada de Ethel Vázquez) a quen consideran culpable dos seus problemas.
Non houbo rectificación inmediata (que non sei se chegará en algún momento) por parte dos mexilloeiros, que calan coma petos. Arrepentidos, talvez, do acontecido. Mesmo avergoñados polo ataque a dúas mulleres -á marxe as súas responsabilidades institucionais- que se atoparon inmersas nunha violencia absolutamente inxustificada que, dou por suposto, as nais, fillas e mulleres dos bateeiros tampouco como mulleres deberan xustificar. Por máis que os manifestantes do venres acusaran á conselleira do Mar de “secuestro” da mexilla.
De “encerrona” e “ataque inaceptable” cualificaron o acontecido membros do PP como Pedro Puy, portavoz do PP de Galicia, e os presidentes das tres federacións provinciais de confrarías e o da Federación Galega de Confrarías. Penso que con razón, por máis que doa tal recoñecemento aos protagonistas do esperpento.
Cando todo semellaba estar encamiñado para o traballo en común dunha solución ao problema após as medidas anunciadas días atrás para que a negociación substitúa aos enfrontamentos verbais e o case ter chegado ao man a man, dáse este mal paso en Vilaxoán que obrigou a dúas conselleiras do goberno galego a protagonizar o que nunca se vira na comunidade autónoma galega.
Non son quen para aconsellar, pero estou convencido de que non é coa violencia como se resolven estas cuestións de desacordos entre colectivos profesionais. O conflito non necesariamente debe pasar pola violencia para a súa resolución. Así se evidencia no rexeitamento amosado por distintas organizacións mariñeiras que deixan ben claro que o camiño non é a violencia, a ameaza e a coacción. Os berros e insultos non levan ao entendemento e á solución, por máis que os apupos poidan contribuír en algún momento a liberar carga anímica. Proceder ao saneamento da ría é un paso, e outro válido ven ser a negociación a catro bandas -consellería, pósitos, mexilloeiros e percebeiros- libres de ameazas e berros.
A mexilla, como recurso, non é exclusiva dos mexilloeiros. Tampouco dos percebeiros. Ambos os colectivos a precisan. Búsquese, daquela, un punto de encontro acorde, que carallo. Porque o mar, as rochas e a mexilla son de todos. Non hai exclusivas.
Un ano despois da publicación deste artigo, as partes seguen sen atopar ese punto de encontro. E este está na man dos protagonistas da liorta. Poden facer algo máis para solucionar o problema?.