Sempre se dixo que a xustiza era lenta e este andar mainiño da xustiza -neste caso a da Unión Europea- colmou o vaso da paciencia de numerosas empresas da construción naval que, no caso de Galicia, prexudicou a numerosos traballadores que levarán para sempre no seu almario o dano económico e, por derivación, social, da aplicación do “tax lease” .
(sistema español de arrendamento fiscal aplicable ás empresas navieiras (SEAF).
A Comisión Europea esixiu a devolución ás arcas públicas españolas deste tipo de axudas proporcionadas polo Estado aos investidores entre 2007 e 2011. Estas axudas, declaradas parcialmente incompatibles coas normas da UE sobre axudas estatais, polo que se debía restabelecer a situación anterior á “distorsión” da competencia.
Os traballadores dos estaleiros españois temeron desde ese momento que, sen as deducións fiscais, perderan a construcción duns 45 a 200 buques valorados en máis de 2.000 millóns de euros, tal e como calculaba a patronal do sector, Pyme.
Pero xa dende 2002, que permitía que as empresas de transporte marítimo adquiriran buques en España cun desconto de entre un 20% e un 30%, unha operación deste sistema autorizaba a un propietario a ter un buque novo construido cun desconto respecto ao prezo que cobraba o estaleiro, con beneficios fiscais dos investidores. A cambio, a empresa navieira recibía un desconto sobre o prezo do buque. É dicir: unha operación do SEAF permitía a un navieiro ter un buque novo construido cun desconto a respecto do prezo que cobra o estaleiro. Coa fin de obter un prezo rebaixado, unha empresa navieira podía non comprar o buque diretamente ao estaleiro, senon a unha agrupación de interese económico (AIE).
Galicia comezou a falar do “tax lease” cando, en 2006, unha denuncia das autoridades holandesas e dos estaleiros dos Países Baixos apuntaban que esas axudas aos estaleiros españois -dous en Ferrol e tres en Vigo- estaban baseadas nun esquema fiscal polo que ao final, o prezo dos barcos era -como xa se citou- entre un 20% e un 30% menor pola devandita axuda estatal aos estaleiros. O sistema estabelecía a creación dos investidores e armadores que, Unidos en Agrupacións de Interese Económico (AIE) obtiñan vantaxes por asumir as perdas provocadas ao menor prezo.
O conflito vai resolverse agora, ao cabo de 17 anos: o sistema de axudas deseñado por España para apoiar ao sector de estaleiros entre 2002 e 2011 non se axustaba á regulación de axudas de Estado da Unión Europea. Sen embargo, a decisión da Comisión de pedir o diñeiro aos investidores que participaban nun esquema no que se implicaban armadores e estaleiros foi “un erro de Dereito” debido a que se consideraban únicos beneficiarios aos investidores, segundo información do propio Tribunal.
Fálase de centos de millóns de euro os que o departamento de Competencia Comunitario esixía como devolución aos investidores; pero non se sabe con certeza a canto ascendía. Tal decisión foi recorrida por un importante grupo de empresas , entre as que figuraban, segundo o xornal El País, Inditex, Telefónica, Caixabank, Duro Felguera, etc., en total perto dun cento, amáis do propio Estado español. Unha setenza, a do Tribunal de Xustiza da UE, favorable para os intereses de España, que sinala que o esquema de axudas denunciado era ilegal e queda eliminada a obriga de devolver as axudas anteditas. O Tribunal de Xustiza anula a sentenza na medida que designa as AIE e os seus investidores como únicos beneficiarios das axudas contempladas na xa citada decisión, e na medidas en que ordena ao Reino de España que recupere íntegramente o importe da axuda contemplada.
Un paso avante que non deixa en bo lugar aos denunciantes: Países Baixos.
