Obras de arte e antigüidades de incalculable valor reclamados como propios pola familia Franco, son recoñecidos como propiedade do Estado polo auto ditado pola Audiencia Provincial da Coruña contra o que xa non se poderá presentar recurso.
De máis de cincocentos obxectos de gran valor económico e histórico, a familia Franco só poderá “rescatar” cinco nesta fase da andaina xudicial: os anxelotes de bronce da capela, unha virxe, dúas lámpadas e uns apliques metálicos. A estes obxectos se suman as alfombras que xa se lles adxudicara anteriormente aos herdeiros.
O Tribunal considera que non consta que os bens reclamados pola familia do ditador -entre outros, 3.200 volumes da biblioteca da escritora propietaria do pazo, dona Emilia Pardo-Bazán- chegaran ao pazo posteriormente á morte de Francisco Franco. A decisión é firme, non cabe recurso contra dela e senta un precedente ao ter en conta a mesma o valor do inventario practicado polo Estado e os testemuños dos historiadores e investigadores do pazo e a documentación histórica do mesmo, este actualmente recoñecido pola Xunta como Ben de Interese Cultural (BIC).
A familia Franco reclama como propios un total de 133 bens (entre eles unha pista de tenis) que o Estado considera se trata de bens inmobles inseparables do pazo. Compre determinar, agora, quen é o propietario do pazo e os outros bens anexos, así como dos outros 164 bens dun valor incalculable que, como a mesa na que escribía dona Emilia e outros elementos dos séculos XVI, XVII e XVIII había en distintas dependencias da casa solariega da condesa.
O litixio seguido ata o de agora centrou sempre a reclamación no valor, tanto do continente como do contido, da capela do pazo que acubilla todo o valor histórico do pazo de Meirás, perdidos xa elementos como as fincas e bens inmobles que, ao parecer, xa foron vendidos polos herdeiros de quen foi durante case 40 anos “Caudillo de España por la G. de Dios”.
Compre lembrar que en 1978 o pazo foi pasto dun importante incendio que, segundo a Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica da Coruña, puido ser provocado co obxectivo de que a familia Franco sacara ilegalmente de España unha boa parte das obras de arte e antigüidades que había no interior da que fora residencia de verán de Francisco Franco e a súa familia após a ocupación do pazo en 1938. O incendio aconteceu días despois dun inusitado trasfego de camións -moitos deles militares- tapados con lonas, que saían e entraban no pazo escoltados por gardas civís e soldados.
O incendio foi declarado oficialmente como causado por un curtocircuíto. A familia Franco falou dun atentado terrorista. Testemuñas do incendio afirmaron aquela noite que o lume tiña tres focos simultáneos, algo que leva a cavilar na improbabilidade de tres curtocircuítos en tres lugares distintos do edificio ao mesmo tempo. O daquela xuíz de paz e posteriormente alcalde de Sada, Ramón Rodríguez Ares, participara activamente no rescate e control dos obxectos recuperados do interior do pazo incendiado.
