Era cantar tabernario. Ou, cando menos, canto de media noite, coa luz do candil baixa. Cando a noite pechaba ventás e a rúa semellaba un camiño a seguir exclusivamente por intuición. Non era tempo, aquel, no que se acendían as luces dos escaparates para que os camiñantes andaran seguros. (Daquela Pedro Sánchez, actual presidente do Goberno, non era nin sequera proxecto de vida, e tampouco Isabel Díaz Ayuso experimentaba como chegar a adiantar a Núñez Feijoo na carreira á Moncloa).
Sí, sentados en bancos corridos a carón dunha mesa, os bebedores de ribeiro, “castilla”, clarete e “país” percorrían todo o programa de cantos existente relacionados coa festa para, antes de se ir cada quen á súa casa, pastosas as linguas e con néboa nas entendedeiras, despedírense co convite a Maripepa a apagar a luz porque había que pechar.
Non era tanto unha cuestión de aforro económico -que tamén- como de, paseniñamente, ir dicindo adeus á farra entre amigos para afrontar a frialdade e humidade dun leito con sabas de lenzo cru e manta de Palencia e unha pregunta sempre pendente de resposta: “De onde ves a estas horas, Ciprián?, con gañas de lle dicir: “De onde vou vir, Ramona?. Do 14”-
Eran anos de rúas escuras, como escuro era o Goberno. Poucas farolas acendidas -tampouco abundaban en número- e algunhas bombillas que o vento facía bailar movendo as sombras dos escasos camiñantes que ían na percura de acubillo para o excedente de viño.
Non era cousa do goberno de Franco, non. É que non había nin sequera onde colocar eses báculos que hoxendía son arcebispos de luz que locen no alto para dar luz a unha rúa con excedente lumínico procedente de escaparates e rótulos luminosos de tendas, entidades bancarias, bares, cafetarías, grande almacéns, etc. que facían multicor o reflexo no asfalto.
En pleno século das luces que todo o tinguen de cores Putin invade Ucraína, as dúas China ensínanse mutuamente os dentes de guerra e o mundo entra en barrena porque a III Guerra Mundial pode vírsenos enriba como sen querermos que iso aconteza. E, de paso, por imposición derivada desa guerra ruso-ucraína e a suba de prezos dos combustibles derivada da propia guerra, o Goberno español determina que ás dez da noite, todo signo esterno de ostentación lumínica ha ser eliminado ata a mañá seguinte.
Díaz Ayuso afirma que Madrid non se apaga e moitos madrileños din que por aquí se vai a Madrid e na súa casa mandan eles. En Madrid e practicamente en toda España, a decisión de atender a petición-orde de Pedro Sánchez tivo distintas respostas e, xunto a un comercio que si apagou as luces, outros moitos deixaron os seus escaparates coas luces acesas. Dos primeiros, moitos xustificaron a súa decisión alegando que xa decidirán reducir a iluminación por mor dos prezos que rexen e que fan imposible expoñer publicamente o seu poderío lumínico. Os maiores somos os que máis nos queixamos da falta de luz nas rúas e de luces nos cerebros gobernantes, esquecéndonos de como eran as noites pechas da nosa infancia e tamén da nosa xuventude.
O caso é que Maripepa apagou a luz. O mesmo que fixo en Londres míster Smitson ou en París madame Leroi. A señora Díaz Ayuso, en Madrid, navegou, probablemente, en ríos de luz, algo que España non pode permitirse. E, en Vigo, o alcalde Caballero reduce potencias pero non renuncia ás luces lLED dos seus arcos de adorno nas festas de Nadal que inaugurará en nada.
