Atesouro desde fai seis anos unha fermosa carta dun amigo que xa non é deste mundo, pero que permanece no meu corazón. Escribíalle aos Reis Magos a través do leito limpo da mirada da súa pequena neta Olivia, recentemente nada, di así:
Querido Reis Magos: Pedímosvos saúde, para gozar tanta beleza como Olivia; inocencia, para superar tantas intencións estrañas destes tempos; sinxeleza, para comprender aos demais, e alegría, para poder gozalos; esperanza, para ter por que vivir; e moitos anos para o novo avó Timoteo, mestre de letras e comunicación, coa sa intención de que o mundo siga evolucionando nun diálogo que traia a paz e o feliz desenvolvemento entre as antigas tribos disfrazadas de países.
Un dos desexos non se cumpriu. Jesús Timoteo foise cos Reis Magos, diso fai agora tres anos. Marchouse para levarlles a comunicación e seguir trasladándonos unha mensaxe de humanidade entrañable, quizais instalada aínda naqueles valores que, xunto ás crenza da nosa cultura, agora xacen para a maioría como despistados, entre a inmensa bagaxe de Face News ou dunha oferta global que ameaza o local, tradicións, liberdades esenciais e nosa propia verdade.
Este ano situei esa misiva, enmarcada, na miña Belén, parte esencial da nosa cultura, xusto á beira da árbore de Nadal con forma de volcán. Realiceino en homenaxe ás xentes da Palma, a eses que xa foron esquecidos en metade de tantas noticias, moitas catastróficas. Quero lembrarlles cos que traballan para que a crise pandémica sexa o máis leve posible e desapareza canto antes. Nesta ocasión instalei unha representación dos sectores económicos máis afectados pola crise: o turístico, o comercial ou o artístico. Ilumineino todo con velas que acendo cada día e que me serven para protestar polas subidas enerxéticas, seguro que teñen que existir unha revolución pacífica, unha transformación, que acabe coas inxustizas económicas, coas desigualdades sociais, coas discriminacións, coa falta de liberdade, coa marxinación e con todos eses males que parecen enquistados para alterar a nosa convivencia pacífica e xusta. O outro existe e necesita a nosa comprensión e o noso respecto.
“Se habemos de crear un mundo novo, unha nova civilización, unha arte nova, non contaminado pola tradición, o medo, as ambicións, se habemos de orixinar xuntos unha nova sociedade na que non existan o «ti» e o «eu», senón o noso”, leste é parte do legado que nos deixou Jiddu Krishnamurti (1895-1986), un coñecido escritor e orador en materia filosófica e espiritual indio, no seu diario “O Libro da Vida” -que fermoso título-.
Como cada ano, baixo a estrela de Belén, no máis alto, hai unha gran foto dunha patera, á beira de recordos de anciáns que viven sós; de nenos que padecen guerras e fame; de enfermos curables ou non; de mulleres maltratadas e das que defenden a igualdade; de minusválidos, de refuxiados, de drogadictos, de discriminados ou perseguidos por razón de sexo, ideoloxía ou relixión; de presos, de condenados á morte; de pobres; dos compañeiros xornalistas que morreron cumprindo co seu traballo. Hainas de voluntarios e de membros de ONG, de sanitarios, relixiosos misioneiros e de militares en misión de paz. Emociónanme as dos familiares e amigos dedicados a coidar de anciáns e enfermos, adoitan ser os grandes esquecidos. Acórdome especialmente dos que perderon aos seus seres queridos.
En todas esas representacións hai leccións que nacen do corazón, do espontáneo e da reflexión amable. Case nada hai que inventar, só abrir as xanelas da mente, deixarse fluír, e ler a persoas como Teresa de Calcuta: “A xente a miúdo non é razoable, é ilóxica e egoísta; perdóaos de todos os xeitos. Se es amable, a xente pode acusarche de egoísta ou ter intencións ocultas; se amable de todos os xeitos. Se tes éxito, gañarasche algúns falsos amigos e algúns verdadeiros inimigos; ten éxito de todos os xeitos. Se es honesto e franco, a xente pode enganarche; sei honesto e franco de todos os xeitos. O que ti podes estar anos construíndo, alguén podería destruílo nunha noite; constrúe de todos os xeitos. Se atopas a serenidade e felicidade, a xente pode sentir celos de ti; se feliz de todos os xeitos. O ben que fas hoxe, a xente posiblemente esquecerao mañá; feixe o ben de todos os xeitos. Dá ao mundo o mellor que teñas, e mesmo podería non ser suficiente; dá ao mundo o mellor que teñas de todos os xeitos. Sabes, na análise final, trátase de algo entre Deus e ti; nunca entre ti e a xente de todos os xeitos”.
É Nadal. A miña árbore resplandece porque son consecuente coa miña cultura e corrixo as miñas dúbidas ao pensar nos demais, especialmente en bos amigos e mestres como Jesús Timoteo.
