“Jorge Castillo e Ramón Conde, escultores dunha terra profunda.” Alberto Barciela

        Sempre me conmoveu o saber que o pai de Sócrates era escultor, pois creo que os ideais han de trasladarse con convicción,  cincelando a palabra coa reflexión ata obter un pensamento coherente, se é posible útil aos demais, como guía ou como punto de inflexión, de debate. A sociedade é  moldeable e reclama referencias estéticas, enriquecemento visual, estímulos. Hai que deterse ante un espazo ocupado pola arte, cada escultor proclama quen é con educación  maleada.

        Pensar para  esculpir, para  remudar o urbano vulgar en arte, ocupar o tempo e debuxar o espazo con beleza,  provocativa ou non. Curvas e espirais en Martín  Chirino -agora, o canario ante todo-; nos galego,  torsos e rostros en Acisclo Manzano;  coloreadas construcións xeométricas en José María Barreiro; clasicismo e romanticismo en Armando Martínez,  iberismo puro en Portugal; consecucións inverosímiis, férreas ou  etéreas, en Soledad  Penalta; delicadeza  soldada ou pintada en Manuel  Patinha; seres e cabezas en Álvaro de la Vega; provocación ruda e sensible, compasadas coa actualidade, en Leiro; modulacións e sublimes xogos estéticos en  Silverio Rivas; o  telúrico en Francisco Pazos; as modulacións únicas de Manolo Paz; as sorprendentes formas de Cándido Pazos;  o debuxo e a pintura trasladados maxistralmente a sombras por Jorge Castillo; e os gordos e os rostros de Ramón Conde... E Buciños, Eiroa, Failde, Nogueira, Acuña, Vázquez, Rodríguez, Piñeiro, Asorey, Pérez, Quessada, José Molares... todos, aínda os non citados, en presenza polas súas inmortais obras e na evocacións persoais permanentes.

        Inspiracións, capacidade creadora, achados, interpretacións, formación, esforzo, dedicación, atrapados para sempre en madeira, bronce, granito, aceiro, ou na amálgama de materiais... Obras distribuídas nesta marabillosa profunda Galicia de vangarda, histórica ou actual, case como unha homenaxe permanente ao gran Paco  Pestana, personaxe inesquecible, escultor indomable e lúcido, amigo entrañable.

        Como Miguel Ángel atopou entre o mármore o que o mármore contiña e fíxoo visible para os que sequera sabemos buscar, todos os escultores galegos, e son moitos, han  bocetado as súas ideas ata descubrir a imaxe buscada, ata liberala e facela tanxible, para trasladala desde a abstracción ao lapis, e de aí ao taller, ao moldeado, ao xeso, utilizando o  cincel ou á forxa, ou o que reclame o material.

        Mentres se  esculpe as mans vanse facendo expertas. Constrúen futuro á intemperie, eternidade para os museos, realizacións únicas ou seriadas, admirables.

        Estes días é posible contemplar as realizacións escultóricas de Jorge Castillo na Cidade da Cultura, nunha exposición  comisariada pola admirada Pilar Corredoira. O autor é universalidade pura. A mostra acolle 120 pezas do artista pontevedrés, cuxa obra forma parte de coleccións como as do  Carnegie  Institute de  Pittsburgh, o San Francisco  Museum  of  Modern Art, o Guggenheim  Museum de Nova York ou a  Nationalgalerie de Berlín. Un bo proxecto da Consellería de Cultura dirixida por Román Rodríguez que ningún bo afeccionado á arte debería perderse. Iso é cosmopolitismo.

        Vigo, a cidade das luces e das esculturas, un das urbes que pode presumir de mellores coleccións de arte urbana e museística, acolle a obra de Ramón Conde nun lugar privado único e xa consolidado, o Espazo  Beny. O artista con cincuenta anos dunha traxectoria artística internacional, conta na cidade olívica con obras tan reconocibles e admiradas como Os Redeiros da Gran Vía -sigo apoiando o seu traslado, para modernizar aínda máis a zona-, A Familia Emigrante na Estación Marítima, ou o Titán  ante o eficiente Hospital Álvaro Cunqueiro. Moi pronto engadirá outra obra de gran formato na Cidade da Xustiza.

        A Galicia profunda permanece e emerxe cos seus artista. A beleza fíxose galega e reflexiva. O pai de Sócrates estaría orgulloso.