20190703 Investigadores da Universidade de Vigo están a desenvolver unha aplicación móbil para mellorar a xestión da pesqueira tradicional da navalla, optimizando a explotación dos recursos. A tecnoloxía a materializar forma parte dun proxecto que vén de coller impulso cunha experiencia previa na ría de Pontevedra e no que participan (dende hai ano e medio) a UVigo e a Consellería do Mar. O proxecto terá tres anos de duración e centrarase na variabilidade espacial do ciclo reprodutivo da devandita especie na ría de Vigo e a súa aplicación á xestión pesqueira. O programa de traballo inclúe a celebración de obradoiros prácticos nos que están a intervir navalleiros das confrarías de Moaña e Ribeira.
Na iniciativa, liderada polo CIMA de Corón, participan (por parte da UVigo) investigadores do Centro de Investigación Mariña, tanto do grupo EcoCost como da ECIMAT (Estación de Ciencias Mariñas de Toralla), e do Grupo de Tecnoloxías da información de AtlantTIC. A finalidade é dar soporte á xestión da pesqueira da navalla, estudando, entre outros parámetros biolóxicos, a heteroxeneidade espacial na reprodución “a través de métodos de estudo sinxelos reproducíbeis nas confrarías”, segundo informan os centros implicados, engadindo que “os datos obtidos a través destes métodos, baseados nas características macro e microscópicas da gónada, serán introducidos de forma continua polo colectivo mariscador, asistencias técnicas das confrarías e biólogos e xestores da Consellería nunha aplicación móbil”.
Segundo explica a UVigo, “trátase de crear unha ferramenta, elaborada tanto para computadores como para dispositivos móbiles, que permita a todos os implicados na explotación e xestión do recurso visualizar o estado reprodutivo do recurso nos distintos bancos e así identificar o mellor intre e lugar para traballar, reducindo os períodos de peche e os descartes de exemplares producidos pola rotura do pé ao realizar a extracción nos momentos posteriores ás principais postas, un proceso coñecido por capamento”.
A día de hoxe, tanto o persoal científico da Universidade de Vigo como os navalleiros, o persoal das confrarías, os biólogos da Consellería do Mar e os investigadores do CIMA están xa recollendo datos, analizando información, desenvolvendo a ferramenta informática e participando en obradoiros formativos, que teñen lugar na ECIMAT, na illa de Toralla.
A ferramenta tecnolóxica resultante virá a cubrir un importante baleiro de información: a maioría das pesqueiras de pequena escala ou artesanais (boa parte das cales, a nivel estatal, son galegas) non teñen datos detallados precisos para comprender o verdadeiro estado do recurso e carecen dunha guía científica que axude na toma de decisións.
No proxecto, como dixemos, está a traballar o centro AtlanTIC, cuxas investigadoras e investigadores dan forma á plataforma tecnolóxica que sustentará boa parte da iniciativa. Esta plataforma permitirá cousas como visualizar o estado reprodutivo do recurso dos distintos bancos incluíndo un servidor de base de datos accesíbel de xeito remoto, un servidor de proceso e páxinas web de entrada/saída para mariscadores, asistencias técnicas e biólogos de zona, para móbiles Android e iOS e ordenadores de sobremesa.
Dentro do plan de traballo do proxecto, ademais das mostraxes e estudos de laboratorio, estanse a desenvolver unha serie de obradoiros prácticos. O último deles celebrouse este venres en Toralla coa participación máis dunha vintena de persoas, entre os que se atopaban navalleiros das confrarías de Moaña e Ribeira, asistencias técnicas de varios pósitos de Galicia, biólogos de zona e xestores da Consellería do Mar. Durante a xornada afondouse nos métodos empregados para coñecer o estado reprodutivo do molusco, presentáronse os resultados preliminares do ciclo biolóxico na ría de Vigo e o estado actual de desenvolvemento da aplicación informática. Os participantes debateron sobre o método devandito e a app, co fin de “incorporar todos os aspectos identificados polo sector que melloren a xestión do recurso”.