Daquela, hai algo máis de cincuenta anos, algúns dos aldeáns e aldeás das aldeas de Lugo
chegaban ao Instituto para abrir as portas do futuro, pechadas a cal e canto para os fillos da
Mariña, para os das montañas da Fonsagrada, dos Ancares, do Courel e da Lóuzara xabreira
ou pouco sollía. Estaban pechadas para os fillos dos mariñeiros e dos labradores, para
tódolos fillos dos traballadores. Daquela eran outros tempos, difíciles, duros e de loita
constante contra a fame e as inxustizas.
A mocidade traballaba e axudaba. Escoitaba o falar dos vellos e aprendía. Aprendía na
escola unitaria. Cada un deles, dos rapaces e rapazas, adoraba á mestra que lle ensinaba e
todos, con boa nota, resolvían aquel Ingreso e ingresaban en primeiro de bacharelato, para
moitos deles, estudar por libre. Outros estaban internos no Seminario, vendo pasar e
contando as sotanas.
No Instituto de Lugo había varios referentes, referentes daquela e, aínda, de hoxe. Eran
profesoras e profesores de inmensa bonhomía, de sabedoría contrastada, de alta
capacidade intelectual e coas chaves do futuro nas mans para abrir sempre, e cada día, as
portas do saber, para ensinar contidos e valores, respecto e compromiso.
Don Xesús Alonso Montero era un destes baluartes defensivos para os fillos dos humildes,
era o refuxio para acubillarse todos aqueles que querían un mundo diferente e unha
sociedade sen diferencias pola procedencia dos seus integrantes. Era un bastión para a
defensa da igualdade plena entre os homes e as mulleres do mundo, sen razas, sen cores,
sen clases e coas mesmas posibilidades de acceder á formación, á ciencia e ao
coñecemento.
Era así o profesor e así segue hoxe. Un intelectual brillante, capaz de seguir coa revolución
necesaria, un mestre do que ninguén pode esquecerse, un infatigable servidor público que
dedicou e dedica a súa vida á creación e propagación do coñecemento. Un sabio ao que
moito lle debe a intelectualidade, a cultura e a poboación galega.
Para renderlle homenaxe e recoñecemento, mañá venres, estará en Lugo, no IES que foi seu
e agora é Lucus Augusti. Alí, con el, estarán compañeiros, alumnos, amigos e, como di a Tía
Manuela, “será unha festa da palabra musicada, falada ou calada, con todo o simbolismo, a
autoridade e a forza que outorga a gratitude”.
Perfecto Conde será o mantedor do acto, unha escolla ben feita pola comisión organizadora,
un profesional do xornalismo que ten moito de que falar, se fala do que sabe, igual que
outros homes da comunicación, dos grandes do xornalismo, como Fernando Ónega, José de
Cora Paradela, Antón Grande e moitos dos que pasan a súa vida laboreando nos campos da
literatura, da cultura, das artes, da academia, da política, das ciencias e da filosofía.
Encherase o Instituto con xentes anónimas que irán dende lugares distantes, dende A
Coruña, dende Ourense e Pontevedra, para xuntarse cos de Lugo e deixar constancia do
afecto e agarimo ao profesor. Grazas, mestre!
“Santi de Paradela, amigo”. Xulio Xiz
Santiago Rodríguez, Santi, fillo do escritor Manuel Rodríguez López, coma el persoeiro de Paradela, era todo amor para Mary, a súa muller; Carlos, o fillo; Irene, a nai; Enrique, o irmán. Tiña como amigos fervorosos a todos os que fóramos amigos de seu pai, e moitos...