Non é a primeira vez que ocorre. Tal vez non sexa a última. E España, como país administrador da zona saharauí, país amigo dos saharauís (tamén e aínda máis de Marrocos, todo hai que dicilo) e país integrante da Organización de Nacións Unidas (ONU) continúa vivindo unha especie de déjà vu incomprensible que a mantén como nunha inopia que para alguén pode ser rendible pese a quen pese, sen mover un só dedo en favor duns seres que foron parte do seu censo nacional de habitantes.
Desde que deixamos de pescar en augas saharianas, os saharauís -os seus “donos”- deixaron de existir para a nación que o integraba e que en tempos compartimos.
Pogamos que falamos do Sahara Occidental, que un día formou parte dunha España autotitulada “Unha, Grande e Libre”. Poñamos que falamos duns españois, os saharauís, polos que España -como país- non fixo nada e os españois -como concidadáns que fomos deles- nin sequera preocupámonos por coñecer como viven en campamentos instalados fóra das súas fronteiras e, dentro destas, nunhas condicións infernais que a ONU non sequera trata xa.
Desde a vergoña e tras unha decena de anos de desconexión con eles, reclamo como concidadán que fomos e o longo contacto como xornalista que mantiven coa Fronte Polisario e o UGTsaurio, o dereito dun pobo para ser tratado de acordo aos dereitos internacionais que lles corresponden e as cláusulas do Acordo Militar número 1 que as forzas militares marroquís (ás que os saharauís cualifican de “ocupación”) incumpren sistematicamente desde hai uns días e despois de concentrar tropas ao longo do Muro da Vergoña, na zona contigua á brecha ilegal do Gueguerat. Os militares marroquís han emprendido unha operación de traslado, a gran escala, de efectivos do exército, a xendarmería e outros aparellos de seguridade á zona.
Fontes presentes no lugar apuntan que as forzas de ocupación marroquís procederon a camuflar estes grupos, vestíndoos con roupa civil, co obxectivo de irromper na “zona de separación” e atacar aos civís saharauís presentes desde hai máis de dúas semanas na zona en protesta pacífica contra esa brecha ilegal do O Guerguerat.
O Goberno Saharauí considera que a irrupción de calquera elemento marroquí -xa sexa militar, de seguridade ou cidadán- nesta zona liberada da República Árabe Saharauí Democrática por esta considerada “zona de separación”, será considerada unha agresión flagrante á que a parte saharauí responderá con firmeza, en “lexítima defensa da súa soberanía nacional”. Supoñerá así mesmo o fin do cesamento do fogo e abrirá a porta ao estalido dunha nova “guerra total” na rexión. Responsabilizan á ONU, e en especial ao Consello de Seguridade, de salvagárdaa da integridade física dos civís saharauís alí presentes e que entenden están #ante unha ameaza real de “un masacre atroz de cidadáns saharauís” aos que “asiste o pleno dereito de manifestarse en prol dos dereitos inalienables do seu pobo á autodeterminación e á independencia”.
Desde o sur do Sahara Occidental non son moitos os caiucos que, con migrantes a bordo, tentan alcanzar as costas españolas. Talvez sexa por isto que a atención a esa parte do deserto que foi española sexa nula. Pero é evidente que ao pobo saharauí -español ata o ano 1975- non se lle está tratando adecuadamente pola que foi potencia administradora (España) e que, se as cousas non cambiaron -que creo que non- algunha responsabilidade ten aínda sobre ela e os seus habitantes, tan españois que mesmo tiñan representación en Cortes durante o franquismo non tan afastado.